Connect with us

Bariga dhexe

Gabar la dhalatay Ayatollah Cali Khamenei oo weerartay xukunka walaalkeed

Badri Hosseini Khamenei, oo ah gabadha la dhalatay hogaamiyaha ruuxiga ah ee Iiraan Ayatollah Cali Khamenei, ayaa ku dhaleeceysay walaalkeed iyo “Khaliifnimadiisa naxariista la” warqad furan oo ay sidoo kale ku sheegtay inay rajaynayso in la rido.

Published

on


Gabar la dhalatay Hoggaamiyaha Sare ee Iiraan Ayatollah Ali Khamenei ayaa cambaareysay howlgallada ka dhanka ah dibadbaxyada ka socda dalkaas, waxayna ku baaqday in Ilaalada Kacaanka ay hubka dhigaan, sida ay ku warantay warqad uu daabacay wiilkeeda.

Iiraan ayaa waxay la tacaaleysa deganaansho la’aan tan iyo markii Mahsa Amini, oo aheyd 22 jir Kurdish Iiraani ah ay ku geeriyootay gacanta booliska 16-kii Sebteember.

Badri Hosseini Khamenei, oo ku nool Iiraan islamarkaana la dhalatay Ayatollah Cali Khamenei, ayaa cambaareysay xukunka wadaadada laga soo billaabo xilligii hoggaamiyaha aasaasay Jamhruuiyadda Islaamiga ah Ayatollah Ruhollah Khomeini illaa xukunka walaalkeed, sida lagu sheegay warqadda oo ku taariikheysan “Diseember 2022”.

Badri Hosseini Khamenei, oo ah gabadha la dhalatay hogaamiyaha ruuxiga ah ee Iiraan Ayatollah Cali Khamenei, ayaa ku dhaleeceysay walaalkeed iyo “Khaliifnimadiisa naxariista la” warqad furan oo ay sidoo kale ku sheegtay inay rajaynayso in la rido.

Badri Hosseini Khamenei

Warqadda Badri Khamenei, oo lagu daabacay barta Twitter-ka ee wiilkeeda daabacay 6-dii Disembar, ayaa muujisay sida ay ugu damqan tahay hooyooyinka ku waayay eheladooda sababo la xiriira mucaaradnimadooda Jamhuuriyadda Islaamiga ah afartankii sano ee la soo dhaafay, waxaana ay caddeysay in ay ka soo horjeedo falka walaalkeed.

“Maamulka Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Khumeyni iyo Cali Khamenei wax kale uma soo kordhin Iiraan iyo Iiraaniyiinta mooyaane,” ayay raacisay, iyadoo tixraacaysa Ayatollah Khomeini, oo ahaa hoggaamiyihii ugu sarreeyay ee Iiraan laga soo bilaabo 1979 ilaa dhimashadiisa 1989. “Waxaan rajeynayaa inaan dhawaan arko guusha dadka iyo afgembida xukun-ku-taagga Iiraan.”

Khamenei walaashii, oo ku nool Iiraan, ayaa qortay in walaalkeed “uusan dhegaysan codka dadka Iiraan oo uu si khaldan u arko codka calooshood u shaqeystayaasha.”

“Waxaan filayaa inay hadda ku habboon tahay inaan shaaciyo inaan kasoo horjeedo ficillada walaalkey, oo aan muujiyo sida aan ugu calool dabacsanahay dhammaan hooyooyinka la barooranaya dambiyada Jamhuuriyadda Islaamiga ah, kasoo billow xilligii Khomeini illaa xilliga khilaafada kali-taliska ah ee Ali Khamenei,” ayey ku qortay warqadda oo Arbacadii lasoo dhigay Twitter-ka wiilkeeda Mahmoud Moradkhani.

“Ciidamada Illaalada Kacaanka ee Cali Khamenei iyo calooshood u shaqeystayaasha waa inay hubka dhigaan sida ugu dhaqsiyaha badan oo ay dadka ku biiraan inta ay goori goor tahay,” ayaa lagu yiri warqadda.

Ilaalada Kacaanka waa ciidamada xulka ah ee Iiraan, kuwaas oo ka caawiyay dalka inuu wakiilo ku yeesho Bariga Dhexe, waxayna maamulaan ganacsi baaxad weyn.

Talaadadii, Ilaalada Kacaanka ayaa soo saaray bayaan ay ugu baaqayaan hay’adaha garsoorka “in aan loo naxariisan qas-wadayaasha, tuugada iyo argagixisada,” taas oo muujineysa in maamulku aanu damacsaneyn inuu fududeeyo cadaadiska adag ee ay ku hayaan mucaaradka.

Afhayeenka garsoorka Iran, Masoud Setayeshi ayaa Talaadadii sheegay in shan qof oo lagu eedeeyay dilka xubin ka tirsan maleeshiyada Basij oo lagu magacaabay Rouhollah Ajamian lagu xukumay dil toogasho ah oo ay weli racfaan ka qaadan karaan.

Bishii Nofeember, Farideh Moradkhani oo uu abti u yahay Khamenei ayaa waxaa xiray mas’uuliyiinta kadib markii ay ugu baaqday dowladaha shisheeye inay xiriirka u jaraan Tehraan.

Sanadihii la soo dhaafay, iyada oo ku guda jirta waajibaadkeeda bini’aadantinimo, waxay sheegtay inay isku dayday inay kor u qaaddo codka shacabka Iiraan dhegaha walaalkeed balse ay ka niyad jabtay oo ay xidhiidhka u jartay.

Badri Khamenei ayaa sidoo kale warqadda uga hadashay xarigga gacan ka hadalka ah ee lagula kacay gabadheeda, iyadoo sheegtay in haddii gabadheeda sidan oo kale loo xiro, “waxaa cad in kumanaan jeer ay u geysan doonaan rabshado kale oo ka badan wiilasha iyo gabdhaha kale ee la dulmay.

Gabadha Badri Khamenei, Farideh Moradkhani, oo ah ina-adeerka hoggaamiyaha ugu sarreeya, ayaa la xidhay toddobaad ka hor ka dib markii looga yeeray Xafiiska Xeer Ilaalinta Kacaanka Islaamiga ah ee Tehraan. Muuqaalkii ugu dambeeyay ee ay duubtay ka hor inta aan la xirin, waxay ugu baaqday beesha caalamka inay xiriirka u jarto dowladda Iiraan.

Carada ka dhalatay dhimashada Mahsa Amini oo 22 jir ahayd bishii Sebtembar ayaa keentay in kumanaan reer Iiraan ah ay isugu soo baxaan waddooyinka dalka oo dhan si ay u dalbadaan xorriyado dheeraad ah iyo xuquuqda haweenka.

Amini ayaa dhimatay isagoo ku jirta gacanta booliiska ka dib markii lagu eedeeyay inay si khaldan u qaadatay xijaabka. Waalidkeed iyo asxaabteeda waxay sheegeen in la garaacay. Qalalaasaha baahsan ayaa ka dhigan khatartii ugu weyneyd ee soo wajahda dowladda Islaamka tan iyo kacaankii 1979-kii.

Wakaalada wararka ee HRANA ayaa sheegtay in laga soo bilaabo 29-kii Nofeembar, ugu yaraan 459 mudaaharaadayaal la dilay intii uu socday qalalaasaha. Tirada waxaa ku jira 64 carruur ah.

Facebook Comments Box

Diblomaasi waa deggel hormuud u ah falanqeynta Siyaasadda Arrimaha Dibadda, wararka madaxa bannaan iyo ajendaha-dejinta wararka, falanqaynta siyaasadeed iyo faallooyinka fikirka-gaarka ah ee sida gaar ah loogu qoray/diyaariyey jiilka cusub.

Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Bariga dhexe

Sacuudi Carabiya iyo Suuriya ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed

Sacuudi Carabiya ayaa go’aansatay in ay dib u soo celiso xiriirka kala dhexeeya maamulka Suuriya ka dib in ka badan toban sano oo xariirkooda xumaa, maxaa laga baran karaa?

Published

on


Madaxweynaha Suuriya Bashaar Al-asad ayaa xoojiyay ku soo laabashadiisa jaamacadda Carabta Talaadadii, waxaana garab ku siiyay awoodda hoggaanka gobolka ee Sacuudi Carabiya – oo muddo dheer taageertay mucaaradka Suuriya.

Xidhiidhka diblumaasiyadeed ee u dhexeeya labadan dal ee Bariga Dhexe waxa uu ahaa mid muddo dheer xumaaday dhacdooyin waaweyn ee gobolka awgeed. Xidhiidhka u dhexeeya Sucuudiga iyo Suuriya ayaa sii xumaaday ka dib dagaalkii sokeeye ee Suuriya iyo baaqyadii tirada badnaa ee Sucuudigu ku baaqayay in Bashaar Assad xukunka laga tuuro. Sacuudi Carabiya ayaa xiriirka u jartay Suuriya ka dib markii ay go’aansadeen in ay xiraan safaaradda Dimishiq, isla markaana ay ceyriyaan safiirka Suuriya 2012. Bishii Maarso 2023, Sacuudi Carabiya iyo Suuriya waxay bilaabeen inay ka wada hadlaan soo celinta xiriirkooda diblomaasiyadeed.

Dib u soo celinta xiriirka diblomaasiyadeed, oo ay markii dambe xaqiijisay Dimishiq, ayaa timid in ka badan 10 sano ka dib markii Riyadh ay la baxday wakiiladeeda intii lagu jiray dagaalka sokeeye ee Suuriya, iyo laba maalmood ka dib markii ururka Jaamacadda Carabta uu soo afjaray xayiraaddii muddada sanadaha ah saarnaa Suuriya.

Boqortooyadu “waxay go’aansatay inay dib u bilowdo shaqadeeda diblomaasiyadeed ee Suuriya,” ayay wasaaradda arrimaha dibadda ee Riyadh ku sheegtay bayaan ay soo saartay wakaaladda wararka Sucuudiga ee rasmiga ah ayaa sheegtay, iyadoo sheegtay inay raadinayso “in la horumariyo tallaabo wadajir ah oo Carabta ah”.

Wakaaladda wararka Suuriya ee SANA ayaa sidoo kale sheegtay “Jamhuuriyadda Carabta Suuriya waxay go’aansatay inay dib u bilowdo shaqadeeda diblomaasiyadeed ee Sucuudiga,” iyadoo soo xiganaysa ilo ka tirsan wasaaradda arrimaha dibadda.

Sacuudi Carabiya ayaa martigelin doonta shirmadaxeedka soo socda ee Midowga Carabta 19-ka Maay.

Madaxweyne Assad ayaa siyaasad ahaan ka go’doonsanaa gobolka tan iyo markii uu billowday dagaalka Suuriya, balse dhaq-dhaqaaqyo diblomaasiyadeed oo dhowr ah ayaa socday toddobaadyadii tegay.

Go’aankan ayaa yimid toddobaadyo kadib markii ay xiriirka diblomaasi soo celiyeen Iiraan oo xulufo la ah Suuriya iyo Sacuudi Carabiya.

Saddex toddobaad kahor, Assad ayaa Dimishiq kula kulmay wasiirka arrimaha dibedda Sacuudiga Faisal bin Farhan, taasi oo aheyd booqashadii ugu horreysay ee nooceeda ah ee sarkaal Sacuudi ah uu dalkaas ku tago tan iyo 2011.

Sacuudi Carabiya ayaa xiriirka u jartay dowladda Assad 2012, waxaana Riyadh ay mudda taageereysay in xukunka laga tuuro Assad ayada oo la safan mucaaradka Syria, marxaladihii hore ee dagaalka. Assad ayaa rajeynaya in soo-celinta xiriirka dalalka Khaliijka uu horseedi doono kaalmo dhaqaale iyo maaliyadeed oo dib loogu dhiso dalkaas.

Axaddii Jaamacadda Carabta ayaa soo dhaweysay dib-u-soo celinta Suuriya.

Hay’addu waxay shaqada ka joojisay Dimishiq bishii Nofeembar 2011-kii, sababo la xidhiidha caburinta arxan darada ah ee ay ku hayso mudaaharaadyada nabadeed, kuwaas oo billowday horraantii sannadkaas, isla markaana galay dagaal ba’an oo ay ku soo qaadeen quwado shisheeye, oo ay ku dhinteen in ka badan 500,000 oo qof, malaayiin qofna ay barakiciyeen, isla markaana burburiyeen kaabayaasha dhaqaalaha ee dalka iyo warshadaha.

Iyadoo jiidaha hore ee dagaalka ay inta badan aamusnaayeen, ayaa haddana qeybo badan oo ka mid ah waqooyiga dalka ayaa weli ka baxsan gacanta taliska, mana jirto weli xal siyaasadeed oo laga gaaray colaadda.

Wasiirrada arrimaha dibedda ee Jaamacadda Carabta ayaa Axaddii ku nuuxnuuxsaday “in ay doonayaan inay bilaabaan doorka hoggaamineed ee Carabta ee dadaallada lagu xallinayo” dhibaatada Suuriya.

Axmed Aboul Gheit, oo ah madaxa 22-ka xubnood ee Jaamacadda Carabta, ayaa sheegay in go’aanka “uu keenayo in dhinaca Carabta ay la xiriiraan nidaamka Suuriya markii ugu horeysay muddo sanado ah”.

Ku soo laabashada Suuriya ee ururka waa “bilaw…ma aha dhammaadka arrinta,” ayuu raaciyay, isaga oo xusay in dalal gaar ah ay go’aan ka gaari karaan in ay dib u soo celiyaan xiriirkii ay la lahaayeen Dimishiq.

Isbaheysiga Qaranka Suuriya, oo ah isbaheysiga mucaaradka ugu weyn, ayaa sheegay in go’aanka Axadda uu la macno yahay “in la iska daayo” Suuriya oo laga tago “iyada oo aan la helin taageerada Carabta rasmiga ah”.

Mareykanka iyo Britain ayaa sheegay in ay wali kasoo horjeedaan xiriirka kala dhaxeeya Bashaar Al-Asad balse ay la shaqeyn doonaan dowladaha Carbeed ee dib u soo celinaya xiriirka.

“Mawqifkayagu waa cad yahay: Ma doonayno inaan ku hawlannahay inaan caadi ka dhigno xiriirka Assad iyo maamulkaas,” ayuu xoghayaha arrimaha dibadda Antony Blinken u sheegay wariyeyaasha isagoo ku sugan Washington.

 

Laakiin Blinken waxa uu sheegay in Maraykanku uu la wadaago hadafyada saaxiibada Carabta ee Suuriya, oo ay ku jiraan bixinta gargaarka bini’aadantinimo iyo la dagaallanka kooxda Islaamiga ah ee xagjirka ah.

“Marka waxaan u maleynayaa in aragtida Carabta, sida lagu caddeeyey Jaamacadda Carabta, ay aaminsan yihiin in ay ku sii wadi karaan ujeedooyinkan iyada oo loo marayo ka-qaybgal toos ah,” Blinken ayaa yiri.

Xoghayaha arrimaha dibadda ee Britain, James Cleverly, oo ka garab hadlayay Blinken, ayaa sheegay in London ay “aad ugu faraxsanayn” go’aanka Jaamacadda Carabta.

“Kaliya ma rabi karno ficilada taliska Asad dhowrkii sano ee la soo dhaafay; arxandarrada ka dhanka ah dadka Suuriya maahan in la iska indhatiro. UK hubaal ma cadayneyso taas rooga hoosteeda,” ayuu yiri Cleverly. Laakin waxaan aqoonsanahay in uu jiro cadaadis aad u weyn oo saaran wadamada gobolka,” ayuu yiri.

Maraykanka ayaa boqollaal askari ku haya Suuriya, kuwaas oo qayb ka ah isbahaysiga ka dhanka ah kooxda dawladda Islaamka. Ciidamada Turkiga iyo Iiraan ee xiriirka la leh ayaa sidoo kale ku sugan dalka.

Su’aasha iswaydiinta muwan ayaa waxay noqonaysaa wasaaradda arrimaha dibedda ee Soomaaliya door intee la’eg ayay ka ciyaari kartaan isbeddelada socda?

Facebook Comments Box

Continue Reading

Bariga dhexe

Iiraan oo Sucuudiga u diraysa wafti dib u furaayo safaaradda ay ku leeyihiin Riyaadh, kadib heshiiskii Beijing

“Waftiga farsamo ee dalka Iiraan ayaa booqan doona safaaradda Iiraan ee ku taalla Riyaadh, halkaas oo ay ka bilaabi doonaan diyaargarowga dib u furista safaaraddooda” ayaa lagu yirri qoraal ay daabacday wakaaladda wararka ee ISNA.

Published

on


Wafti farsamo oo ka socda dalka Iiraan ayaa toddobaadkan booqan doona dalka Sucuudiga si ay ugu diyaargaroobaan furitaanka safaaradda Iiraan ee Riyaadh, sida ay baahisay wakaaladda wararka ee ISNA.

Ku dhawaaqistan ayaa ku soo beegantay maalmo uun ka dib markii wasiirada arrimaha debedda ee Iiraan iyo Sucuudigu ay Khamiistii ku kulmeen Beijing, kaas oo ahaa shirkii ugu horreeyey ee rasmi ah ee dhex mara labada wasiir arrima debedeed ee labada dal, muddo toddoba sano ah.

Bishii hore dowladaha Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa ku heshiiyay inay dib u soo ceshadaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda muddo labo bilood gudahood ah, sida ay sheegtay warbaahinta dowladda Iiraan iyo Sacuudiga.

Shiinaha ayaa ka odayeeyey heshiiska labada dal dhex maray ee dib loogu soo celiyey xiriirkooda diblomaasiyadeed.

“Waftiga farsamo ee dalka Iiraan ayaa booqan doona safaaradda Iiraan ee ku taalla Riyaadh, halkaas oo ay ka bilaabi doonaan diyaargarowga dib u furista safaaraddooda” ayaa lagu yirri qoraal ay daabacday wakaaladda wararka ee ISNA.

Wasaaradda arrimaha debedda ee Sucuudiga ayaa sheegtay Sabtidii in wefti ka socda dalkoodu inuu booqday Iran si ay dalkaas ugala xaajoodaan, dib u furista safaaradda ay ku leeyihiin Tehraan. Waftiga ayaa maanta oo Axad ahayd booqday safaaradda Sucuudiga ee Tehraan.

Maalmo kahor, bayaan wadajir ah oo lasii daayey kadib wadahadallo dhex-maray wasiirka arrimaha dibedda Iiraan Hossein Amir-Abdollahian iyo dhiggiisa Sacuudi Carabiya Amir Faysal bin Farxaan, ayey labada dhinac wacad ku mareen inay sii wadaan inay ka wada shaqeeyaan horumarinta xiriirka.

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya, oo ah labada waddan ee sida weyn ugu loolamaya saliidda Bariga Dhexe, ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda, safaaradahoodana dib loo furo 7 sano ka dib markii uu Sacuudiga xiriirka u jaray Iiraan.

Heshiiska ayaa yimid ka dib wadahadalo uu Shiinuhu garwadeen ka ahaa oo lagu qabtay magaalada Beijing. “Natiijada wadahadallada, Iiraan iyo Sacuudi Carabiya waxay ku heshiiyeen inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda … laba bilood gudahood,” wakaaladda wararka ee Iiraan ayaa werisay, iyadoo soo xiganeysa bayaanka wadajirka ah.

“Labada dhinac waxay adkeeyeen muhiimadda ay leedahay in dabagal lagu sameeyo dhaqan-gelinta heshiiskii Beijing iyo dardar-gelintiisa, si loo ballaariyo kalsoonida labada dhinac iyo dhinacyada iskaashiga, islamarkaana gacan laga gaysto abuurista amni, xasillooni iyo barwaaqo lagu soo dabbaalo gobolka,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Xiisad ayaa muddo dheer ka dhex taagneyd dhinacyada isku haya gobolka.

Riyaadh ayaa xiriirka u jartay Tehraan 2016 ka dib markii mudaaharaadayaal ay weerareen xarumaha diblomaasiyadeed ee Sacuudiga ee Iiraan. Sacuudi Carabiya ayaa maalmo ka hor dil toogasho ah ku fulisay wadaad Shiico ah oo caan ahaa, taasoo keentay mudaaharaadyada.

Iiraan oo ay Shiicadu u badan tahay iyo Sucuudiga oo Sunni ah ayaa taageera dhinacyada isku haya dhowr goobood oo isku dhacyo ah oo Bariga Dhexe ah, oo ay ku jiraan Yemen, halkaas oo fallaagada Xuutiyiinta ay taageerto Tehraan, Riyaadna ay hogaamiso isbahaysi milateri oo taageeraya dawladda.

Facebook Comments Box

Continue Reading

Bariga dhexe

Dowladaha Iiraan iyo Sacuudiga ayaa wacad ku maray inay nabad ka dhigi doonaan Bariga Dhexe

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya, oo ah labada waddan ee sida weyn ugu loolamaya saliidda Bariga Dhexe, ayaa wacad ku maray inay nabad ka dhigi doonaan Bariga Dhexe.

Published

on

Sacuudiga iyo Wasiirada Arrimaha Dibadda ee Iiraan ayaa ku kulmay Shiinaha, iyagoo ka wada hadlay xiriirka diblomaasiyadeed sidii loo sii adkayn lahaa.

Diblomaasiyiinta ugu sarreeya Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa Khamiistii ku kulmay magaalada Beijing ee dalkaas Shiinaha, ayaga oo ballan-qaaday inay ka wada shaqeeyaan in “amni iyo xasillooni lagu soo dabbaalo gobolka qalalaasaha badan ee Bariga Dhexe, kadib heshiis ay dhex-dhexaadisay Shiinaha.

Bishii hore dowladaha Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa ku heshiiyay inay dib u soo ceshadaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda muddo labo bilood gudahood ah, sida ay sheegtay warbaahinta dowladda Iiraan iyo Sacuudiga.

Kooxaha isku haya gobolka ayaa la filayaa in ay dib u furaan safaaradaha muddo laba bilood gudahood ah si ay dib u soo ceshadaan xiriirkii iyo heshiis amni kadib wadahadaladii Beijing.

Bayaan wadajir ah oo lasii daayey kadib wadahadallo dhex-maray wasiirka arrimaha dibedda Iiraan Hossein Amir-Abdollahian iyo dhiggiisa Sacuudi Carabiya Amir Faysal bin Farxaan, ayey labada dhinac wacad ku mareen inay sii wadaan inay ka wada shaqeeyaan horumarinta xiriirka.

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya, oo ah labada waddan ee sida weyn ugu loolamaya saliidda Bariga Dhexe, ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda, safaaradahoodana dib loo furo 7 sano ka dib markii uu Sacuudiga xiriirka u jaray Iiraan.

Heshiiska ayaa yimid ka dib wadahadalo uu Shiinuhu garwadeen ka ahaa oo lagu qabtay magaalada Beijing. “Natiijada wadahadallada, Iiraan iyo Sacuudi Carabiya waxay ku heshiiyeen inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda … laba bilood gudahood,” wakaaladda wararka ee Iiraan ayaa werisay, iyadoo soo xiganeysa bayaanka wadajirka ah.

“Labada dhinac waxay adkeeyeen muhiimadda ay leedahay in dabagal lagu sameeyo dhaqan-gelinta heshiiskii Beijing iyo dardar-gelintiisa, si loo ballaariyo kalsoonida labada dhinac iyo dhinacyada iskaashiga, islamarkaana gacan laga gaysto abuurista amni, xasillooni iyo barwaaqo lagu soo dabbaalo gobolka,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Tehraan iyo Riyaadh ayaa ku dhowaaqay heshiiska ay dhex-dhexaadisay Beijing bishii hore, si ay dib ugu soo celiyaan xiriirkooda oo go’ay toddoba sano kahor markii dibad-baxayaal ay weerareen safaaradda Sacuudiga ee Tehraan.

Booqashada labada wasiir ee Beijing ayaa timid, ayada oo sidoo kale madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron iyo madaxa Midowga Yurub Ursula von der Leyen ay ku sugnaayeen caasimadda Shiinaha, si ay madaxweyne Xi Jinping ugala hadlaan inuu soo afjaro dagaalka Yukrayn.

Isu soo dhowaanshaha lama filaanka ah ee Iran iyo Sacuudi Carabiya ayaa dib u qaabeyn kara xaalada Bariga Dhexe oo sanado badan ay la degeen rabshado.

Labada dhinac “waxay ka wadahadleen oo ay is-weydaarsadeen fikrado iyadoo xoogga la saarayo dib usoo celinta rasmiga ah ee xiriirka labada dal iyo tallaabooyinka fulinta ee ku aaddan dib u furista safaaradaha iyo qunsuliyadaha labada dal,” ayay wasaaradda arrimaha dibadda ee Iran ku sheegtay bayaan.

Taleefishinka Sacuudiga ee Al-Akhbariya ayaa baahiyey muuqaallada labada wasiir oo is gacan qaadaya ayaga oo hortaagan calamada labada dal, islamarkaana dhoola caddeynaya.

Sida ku qoran heshiiska la gaaray bishii tegtay, labada dal ayaa lagu wadaa inay safaaradaha iyo qunsuliyadaha dib ugu furaan muddo laba bil gudahood ah, islamarkaana dhaqan-geliyaan heshiisyo iskaashi amni iyo dhaqaale oo la saxiixay 20 sano kahor.

Wadahadallada wasiirada arrimaha dibedda ayaa waxaa xigi doona in madaxweynaha Iran Ebrahim Raisi uu booqdo magaalada Riyadh. Raisi ayaa aqbalay casuumad uga timid boqorka Sacuudiga Salmaan, waxaa sidaas Isniintii xaqiijiyey madaxweyne ku-xigeenka koowaad ee Iran Maxammad Mokhber.

Xiisad ayaa muddo dheer ka dhex taagneyd dhinacyada isku haya gobolka.

Riyaadh ayaa xiriirka u jartay Tehraan 2016 ka dib markii mudaaharaadayaal ay weerareen xarumaha diblomaasiyadeed ee Sacuudiga ee Iiraan. Sacuudi Carabiya ayaa maalmo ka hor dil toogasho ah ku fulisay wadaad Shiico ah oo caan ahaa, taasoo keentay mudaaharaadyada.

Iiraan oo ay Shiicadu u badan tahay iyo Sucuudiga oo Sunni ah ayaa taageera dhinacyada isku haya dhowr goobood oo isku dhacyo ah oo Bariga Dhexe ah, oo ay ku jiraan Yemen, halkaas oo fallaagada Xuutiyiinta ay taageerto Tehraan, Riyaadna ay hogaamiso isbahaysi milateri oo taageeraya dawladda.

Facebook Comments Box

Continue Reading

Bariga dhexe

Maxaa laga baran karaa isu soo dhowaanshaha Sacuudiga iyo Iiraan?

Wasiirka Sacuudiga, Amiir Faysal bin Farhan, ayaa wacay Xusseen Amir-Cabdullahian, waxayna labada mas’uul “ay is-dhaafsadeen hambalyo ku aadan munaasabadda bisha barakeysan ee Ramadan” oo maanta ka billaabatay labada dal, wasaaradda arrimaha dibedda Sacuudiga ayaa sidaas ku sheegtay bayaan ay soo dhigtay twitter-ka.

Published

on


Wasiirada Arrimaha Dibedda Sacuudiga iyo Iiraan ayaa taleefonka ku hadlay si ay u xusaan billowga bisha Ramadan, ayaga oo wacad ku maray inay kulmaan “dhowaan” si loo dhaqan-geliyo heshiiska dib u heshiisiin ee taariikhiga ah, waxaa sidaas maanta sheegtay Riyaadh.

Wasiirka Sacuudiga, Amiir Faysal bin Farhan, ayaa wacay Xusseen Amir-Cabdullahian, waxayna labada mas’uul “ay is-dhaafsadeen hambalyo ku aadan munaasabadda bisha barakeysan ee Ramadan” oo maanta ka billaabatay labada dal, wasaaradda arrimaha dibedda Sacuudiga ayaa sidaas ku sheegtay bayaan ay soo dhigtay twitter-ka.

“Labada wasiir waxa ay isku raaceen inay dhowaan yeeshaan kulan si dhabbaha loogu xaaro dib u furista safaaradaha iyo qunsuliyadaha labada dal,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Saraakiisha Sacuudiga ayaa sheegay in kulanka la filayo ee wasiirada uu yahay tallaabada xigta ee heshiiskii lama filaanka ahaa ee lagu dhowaaqay 10-kii Maarso, kaasi oo ay dhex-dhexaadisay Shiinada, si dib loogu soo celiyo xiriirka diblomaasi kadib 7 sano oo uu go’naa.

Riyaadh ayaa xiriirka jartay kadib markii dibad-baxayaal Iiraaniyiin ah ay weerareen safaaraddeeda 2016-kii kadib markii Sacuudiga ay xukun dil ku fuliyeen wadaad shiico ah oo lagu magacaabay Nimr al-Nimr.

Heshiiska ayaa dhigaya in Sacuudi Carabiya iyo Iiraan ay dib u furaan safaaradaha laba bil gudahood, islamarkaana la dhaqan-geliyo iskaashi amni iyo mid dhaqaale oo la saxiixay 20 sano kahor.

Axaddii, sarkaal Iranian ah ayaa sheegay in madaxweyne Ebrahim Raisi uu casuumad uu ku booqdo Sacuudiga ka helay Boqor Salman, inkasta oo Riyadh aysan weli xaqiijin. Heshiiska Sacuudi Carabiya iyo Iran, oo khilaaf xooggan uu kala dhaxeeyo Reer Galbeedka sababo la xiriira barnaamijeedka Nukliyeerka, ayaa suurta-gal ay tahay inuu dib u qaabeyn ku sameeyo xiriirada gobolka oo dhan.

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa ku heshiiyay inay dib u soo ceshadaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda muddo labo bilood gudahood ah, sida ay sheegtay warbaahinta dowladda Iiraan iyo Sacuudiga.

Heshiiska ayaa lagu gaaray Jimcihii wadahadallo ka dhacay magaalada Beijing. Iiraan iyo Sacuudi Carabiya, oo ah labada waddan ee sida weyn ugu loolamaya saliidda Bariga Dhexe, ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda, safaaradahoodana dib loo furo 7 sano ka dib markii uu Sacuudiga xiriirka u jaray Iiraan.

Heshiiska ayaa yimid ka dib wadahadalo uu Shiinuhu garwadeen ka ahaa oo lagu qabtay magaalada Beijing. “Natiijada wadahadallada, Iiraan iyo Sacuudi Carabiya waxay ku heshiiyeen inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda … laba bilood gudahood,” wakaaladda wararka ee Iiraan ayaa werisay, iyadoo soo xiganeysa bayaanka wadajirka ah.

Warbaahinta dowladda Iiraan ayaa soo bandhigtay sawirada iyo muuqaalka Cali Shamkhani, xoghayaha golaha amniga qaranka ee Iiraan, oo uu weheliyo la taliyaha amniga qaranka Sacuudiga Musaad bin Maxammed al-Aiban iyo Wang Yi, oo ah diblomaasiga ugu sareeya Shiinaha.

“Kadib fulinta go’aanka, wasiirrada arrimaha dibadda ee labada waddan waxay kulmi doonaan si ay u diyaariyaan safiiro isdhaafsi ah,” ayuu yiri telefishinka qaranka Iiraan. Muuqaalka ay sii daysay warbaahinta Iiraan, Wang waxa uu ku bixiyay “hambalyada qalbigiisa oo dhan” ku saabsan “xikmadda” labada waddan.

“Labada dhinacba waxay muujiyeen daacadnimo,” ayuu yidhi. “Shiinuhu wuxuu si buuxda u taageersan yahay heshiiskan.”

Wakaaladda wararka ee Sucuudiga ayaa xaqiijisay heshiiskan markii ay sidoo kale daabacday war-murtiyeedka wadajirka ah ee ka soo baxay Sucuudiga iyo Iiraan, kaas oo lagu sheegay in labada dal ay ku heshiiyeen in la ixtiraamo madaxbannaanida dawladda oo aan midba midka kale faragelin arrimaha gudaha.

Bayaanka ayaa sidoo kale lagu sheegay in Riyadh iyo Tehran ay ku heshiiyeen in la dhaqaajiyo heshiis iskaashi amni oo la saxiixay 2001-dii.

Riyaadh, Tehraan iyo Beijing “waxay muujiyeen rabitaankooda ah inay ku bixiyaan dhammaan dadaallada kor loogu qaadayo nabadda iyo amniga gobolka iyo kan caalamiga ah,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Wakaaladda wararka ee Iiraan ee IRNA ayaa ka soo xigatay Shamkhani in uu ku tilmaamay wadahadallada ka socda Beijing “mid cad, hufan, dhammaystiran oo wax dhisaya”.

“Ka saarida isfaham la’aanta iyo fikradaha mustaqbalka ee xiriirka u dhexeeya Tehran iyo Riyadh waxay hubaal ahaan u horseedi doontaa hagaajinta xasilloonida gobolka iyo amniga iyo sidoo kale kordhinta iskaashiga ka dhexeeya wadamada Khaliijka, Faaris iyo caalamka Islaamka si loo maareeyo caqabadaha hadda jira,” Shamkhani ayaa laga soo xigtay.

Wang waxa uu sheegay in Shiinuhu uu sii wadi doono in uu door wax ku ool ah ka ciyaaro wax ka qabashada arrimaha kulkulul iyo muujinta mas’uuliyadda qaran weyn.

Isagoo ah dhexdhexaadiye “caqiido-wanaagsan” iyo “lagu kalsoonaan karo”, Shiinuhu wuxuu si daacad ah u gutay waajibaadkiisa marti-geliyaha wadahadalka, ayuu yidhi.

Xiisad ayaa muddo dheer ka dhex taagneyd dhinacyada isku haya gobolka.

Riyaadh ayaa xiriirka u jartay Tehraan 2016 ka dib markii mudaaharaadayaal ay weerareen xarumaha diblomaasiyadeed ee Sacuudiga ee Iiraan. Sacuudi Carabiya ayaa maalmo ka hor dil toogasho ah ku fulisay wadaad Shiico ah oo caan ahaa, taasoo keentay mudaaharaadyada.

Iiraan oo ay Shiicadu u badan tahay iyo Sucuudiga oo Sunni ah ayaa taageera dhinacyada isku haya dhowr goobood oo isku dhacyo ah oo Bariga Dhexe ah, oo ay ku jiraan Yemen, halkaas oo fallaagada Xuutiyiinta ay taageerto Tehraan, Riyaadna ay hogaamiso isbahaysi milateri oo taageeraya dawladda.

Facebook Comments Box

Continue Reading

Bariga dhexe

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda ka dib wadahadal uu dhexdhexaadinayey Shiinaha

Kooxaha isku haya gobolka ayaa la filayaa in ay dib u furaan safaaradaha muddo laba bilood gudahood ah si ay dib u soo ceshadaan xiriirkii iyo heshiis amni kadib wadahadaladii Beijing.

Published

on


Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa ku heshiiyay inay dib u soo ceshadaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda muddo labo bilood gudahood ah, sida ay sheegtay warbaahinta dowladda Iiraan iyo Sacuudiga.

Heshiiska ayaa lagu gaaray Jimcihii wadahadallo ka dhacay magaalada Beijing.

Iiraan iyo Sacuudi Carabiya, oo ah labada waddan ee sida weyn ugu loolamaya saliidda Bariga Dhexe, ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda, safaaradahoodana dib loo furo 7 sano ka dib markii uu Sacuudiga xiriirka u jaray Iiraan.

Heshiiska ayaa yimid ka dib wadahadalo uu Shiinuhu garwadeen ka ahaa oo lagu qabtay magaalada Beijing. “Natiijada wadahadallada, Iiraan iyo Sacuudi Carabiya waxay ku heshiiyeen inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed ayna dib u furaan safaaradahooda … laba bilood gudahood,” wakaaladda wararka ee Iiraan ayaa werisay, iyadoo soo xiganeysa bayaanka wadajirka ah.

Warbaahinta dowladda Iiraan ayaa soo bandhigtay sawirada iyo muuqaalka Cali Shamkhani, xoghayaha golaha amniga qaranka ee Iiraan, oo uu weheliyo la taliyaha amniga qaranka Sacuudiga Musaad bin Maxammed al-Aiban iyo Wang Yi, oo ah diblomaasiga ugu sareeya Shiinaha.

“Kadib fulinta go’aanka, wasiirrada arrimaha dibadda ee labada waddan waxay kulmi doonaan si ay u diyaariyaan safiiro isdhaafsi ah,” ayuu yiri telefishinka qaranka Iiraan. Muuqaalka ay sii daysay warbaahinta Iiraan, Wang waxa uu ku bixiyay “hambalyada qalbigiisa oo dhan” ku saabsan “xikmadda” labada waddan.

“Labada dhinacba waxay muujiyeen daacadnimo,” ayuu yidhi. “Shiinuhu wuxuu si buuxda u taageersan yahay heshiiskan.”

Wakaaladda wararka ee Sucuudiga ayaa xaqiijisay heshiiskan markii ay sidoo kale daabacday war-murtiyeedka wadajirka ah ee ka soo baxay Sucuudiga iyo Iiraan, kaas oo lagu sheegay in labada dal ay ku heshiiyeen in la ixtiraamo madaxbannaanida dawladda oo aan midba midka kale faragelin arrimaha gudaha.

Bayaanka ayaa sidoo kale lagu sheegay in Riyadh iyo Tehran ay ku heshiiyeen in la dhaqaajiyo heshiis iskaashi amni oo la saxiixay 2001-dii.

Riyadh, Tehran iyo Beijing “waxay muujiyeen rabitaankooda ah inay ku bixiyaan dhammaan dadaallada kor loogu qaadayo nabadda iyo amniga gobolka iyo kan caalamiga ah,” ayaa lagu yiri bayaanka.

Wakaaladda wararka ee Iiraan ee IRNA ayaa ka soo xigatay Shamkhani in uu ku tilmaamay wadahadallada ka socda Beijing “mid cad, hufan, dhammaystiran oo wax dhisaya”.

“Ka saarida isfaham la’aanta iyo fikradaha mustaqbalka ee xiriirka u dhexeeya Tehran iyo Riyadh waxay hubaal ahaan u horseedi doontaa hagaajinta xasilloonida gobolka iyo amniga iyo sidoo kale kordhinta iskaashiga ka dhexeeya wadamada Khaliijka, Faaris iyo caalamka Islaamka si loo maareeyo caqabadaha hadda jira,” Shamkhani ayaa laga soo xigtay.

Wang waxa uu sheegay in Shiinuhu uu sii wadi doono in uu door wax ku ool ah ka ciyaaro wax ka qabashada arrimaha kulkulul iyo muujinta mas’uuliyadda qaran weyn.

Isagoo ah dhexdhexaadiye “caqiido-wanaagsan” iyo “lagu kalsoonaan karo”, Shiinuhu wuxuu si daacad ah u gutay waajibaadkiisa marti-geliyaha wadahadalka, ayuu yidhi.

Xiisad ayaa muddo dheer ka dhex taagneyd dhinacyada isku haya gobolka.

Riyadh ayaa xiriirka u jartay Tehran 2016 ka dib markii mudaaharaadayaal ay weerareen xarumaha diblomaasiyadeed ee Sacuudiga ee Iiraan. Sacuudi Carabiya ayaa maalmo ka hor dil toogasho ah ku fulisay wadaad Shiico ah oo caan ahaa, taasoo keentay mudaaharaadyada.

Iiraan oo ay Shiicadu u badan tahay iyo Sucuudiga oo Sunni ah ayaa taageera dhinacyada isku haya dhowr goobood oo isku dhacyo ah oo Bariga Dhexe ah, oo ay ku jiraan Yemen, halkaas oo fallaagada Xuutiyiinta ay taageerto Tehraan, Riyaadna ay hogaamiso isbahaysi milateri oo taageeraya dawladda.

Laakin labada dhinacba waxay dhawaan damceen inay hagaajiyaan xiriirka.

“Labadii sano ee la soo dhaafay, waxaa jiray kulamo u dhexeeya Sacuudiga iyo Iiraan oo ka dhacay Baqdaad,” ayuu yiri Cali Hashem oo ka tirsan Al Jazeera isagoo ka soo warramaya Tehran. “Ciraaqiyiintu waxay bilaabeen wadahadallo dhexdhexaadin ah 2021. Wax kastaa waxay joogsadeen intii lagu jiray doorashadii Ciraaq ee 2021.”

“Ma jiro wax war ah oo ka soo baxay shan wareeg oo wadahadal ah,” ayuu yidhi. “Kulamo heerka amniga ah ayaa sidoo kale ka dhacay Cumaan. Kuwaas waxay inta badan ku soo urureen xaaladda Yemen.”

Marka laga soo tago dagaalka Yemen, Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ayaa sidoo kale ku sugan dhinacyada iska soo horjeeda ee Lubnaan iyo Suuriya. Xiriirka wanaagsan ee Tehran iyo Riyadh, sidaas darteed, wuxuu saameyn ku yeelan karaa siyaasadda guud ahaan Bariga Dhexe.

“Xaaladda amniga ee gobolka, sida Yemen iyo Lubnaan, way ka sii daraysaa oo way dhibaysaa marka labadan waddan ay kala duwan yihiin,” ayuu yidhi Hashem.

“Heshiiskan, waxaa suurtogal ah in aan bilowno in aan aragno tanaasulaadyada dalalkan,” ayuu yidhi. “Heshiiskani wuxuu horseedi karaa abuurista xaalad amni oo wanaagsan oo gobolka ah. Awood badan ayay ku leeyihiin dalalkan.”

Adnan Tabatabai – Maamulaha Xarunta Cilmi-baarista ee Iskaashiga la leh Orient, oo ah xarun cilmi-baaris oo fadhigeedu yahay Jarmalka – ayaa u sheegay Al Jazeera in Shiinuhu uu danayn weyn u leeyahay inuusan arkin xaaladda amniga gobolka “oo u soo dhaadhacday fowdo”, sida “2019” , markii marin-biyoodka Hormuz ay ahaayeen goobo qaraxyo iyo weeraro kala duwan ka dhaceen”.

“Waxaa jira dano gaar ah oo Shiinuhu u leeyahay in ay isku dayaan oo ay isticmaalaan awoodda ay u leeyihiin labada Tehran iyo Riyadh si ay u sameeyaan xoogaa dadaal ah si ay isugu dheellitiraan cilaaqaadkan oo ay u dhamaystiraan waxa Ciraaq iyo Cumaan ay dhab ahaantii bilaabeen,” ayuu yiri Tabatabai.

Madaxweynaha Iiraan Ibrahim Raisi ayaa booqday Beijing bishii hore, sidoo kale Madaxweynaha Shiinaha Xi Jinping ayaa ku sugnaa Riyadh bishii Diseembar si uu uga qeyb galo shirar uu la yeeshay wadamada Khaliijka Carabta ee qaniga ku ah saliida ee muhiimka u ah sahayda tamarta Shiinaha. Shiinuhu waa dalka ugu horeeya ee iibsada saliida Sacuudiga.

Afhayeen u hadlay Golaha Ammaanka Qaranka ee Aqalka Cad ayaa sheegay in Mareykanka uu ka warqabo wararka sheegaya in Iiraan iyo Sacuudi Carabiya ay dib u soo ceshadeen xiriirkooda diblomaasiyadeed balse waxay faah faahin dheeraad ah u direen Sacuudiga.

“Guud ahaan, waxaan soo dhaweyneynaa dadaal kasta oo lagu doonayo in lagu soo afjaro dagaalka Yemen iyo dejinta xiisadaha gobolka Bariga Dhexe,” ayuu afhayeenka u sheegay wakaaladda wararka ee Reuters. “Dhibaatooyinka iyo diblomaasiyadda oo ay weheliso ka-hortagga ayaa ah tiirarka muhiimka ah ee siyaasadda Madaxweyne Joe Biden ee lagu qeexay booqashadiisa gobolka sannadkii hore.”

Isaga oo tixraacaya in Maraykanku aanu door ku lahayn heshiiskan, Tabatabai waxa uu sheegay in ay ahayd wax caadi ah in la maqlo dareenka Maraykanka ka soo horjeeda ee Iiraan, laakiin “laga bilaabo ugu yaraan dayrta 2019, waxaa sidoo kale jira xoogaa niyad-jab ah iyo qaar sii kordhaya shakiga gudaha Sucuudiga ee ku wajahan doorka Mareykanka ee gobolkaas.

“Dallada amnigu hadda ma ahan fikrad dhab ah oo ay ahayd in Maraykanku u dhiso Sucuudiga iyo xulafadiisa, sidaa darteed waxaa jirtay baahi loo qabo in Sucuudiga laga fikiro si ka duwan sidii uu u sugi lahaa dhulkiisa, xuduudihiisa iyo danaha.”

Heshiiska ayaa laga yaabaa inuu saameyn ballaaran ku yeesho heshiiska Nukliyeerka ee Iiraan iyo dagaalka sokeeye ee Yemen, halkaasoo labada dhinac ay isku hayaan dagaal wakiilnimo, waxayna muujineysaa go’aanka cusub ee Sacuudiga uu ku doonayo inuu ku dhaqmo siyaasad dibadda ah oo ka madax banaan reer galbeedka.

Wakaaladda wararka Sacuudiga ayaa xaqiijisay heshiiskan, kaasoo sheegay in labada dal ay ku heshiiyeen in la ixtiraamo madax-banaanida dowladda oo aan midba midka kale faragelin arrimaha gudaha.

Hossein Amir-Abdollahian, Wasiirka Arrimaha Dibadda Iiraan, ayaa yiri: “Soo noqoshada xiriirka caadiga ah ee Iiraan iyo Sacuudi Carabiya waxay awood weyn u siineysaa labada dal, gobolka iyo caalamka Islaamka. Siyaasadda deriska, oo ah dhidibka muhiimka ah ee siyaasadda arrimaha dibadda ee dawladda, ayaa si xooggan ugu socota jihada saxda ah, iyo qalabka diblomaasiyadeed ayaa si firfircoon uga dambeeya diyaarinta tillaabooyin badan oo heer gobol ah. ”

Si kastaba ha ahaatee, heshiisku wuxuu saameyn ku yeelan karaa dadaalka uu Maraykanku hogaaminayo ee lagu go’doominayo Iiraan dhaqaale ahaan iyada oo loo marayo cunaqabatayn. Haddii sheekada kululaado oo cilaaqaadka Sucuudigu la leeyahay Tehraan, waxa ay u badan tahay in cawaaqibkeedu yahay maalgashiga Sucuudiga ee gudaha Iiraan.

Isagoo ka hadlayay magaalada London horaantii todobaadkan, wasiirka arrimaha dibadda Sacuudiga, Amiir Faysal bin Farhan al-Sacuud, ayaa difaacay xiriirka Sacuudiga uu la leeyahay Shiinaha, isagoo yiri: “Shiinaha waa saaxiibkayaga ganacsi ee ugu weyn. Sidoo kale waa shuraakada ganacsi ee ugu weyn ee wadamada intooda badan. Taasina waa xaqiiq jirta oo ay tahay inaan wax ka qabanno. Shiinaha, anaga, waa lamaane muhiim ah oo la qiimeeyo dhinacyo badan. Waxaan leenahay xiriir shaqo oo aad u wanaagsan oo dhinacyo badan ah. Laakiin waanu sheegnay oo ku celcelinaynaa, mar walba, danteena ayaynu eegaynaa. Waxaynanu ka raadinaynaa galbeed iyo bari.

Waxa uu sidoo kale carabka ku adkeeyay in uu aaminsan yahay in wadahadalada Nukliyeerka Iiraan qaabka ay hadda u socdaan ay yihiin kuwo aad u fool xun, ayna fiicnaan laheyd in la bedelo qaabka si quwadaha kale ee hadda laga saaray gobolka ee uu saameeyay barnaamijka Nukliyeerka Iiraan.

Amiir Sacuud waxa uu intaa ku daray in aanu u malaynayn in Sucuudigu wax dalabaad ah oo dheeraad ah ka heli doono barnaamijka Nukliyeerka madaniga ah ee Iiraan marka loo eego kuwa ay hadda soo jeediyaan reer galbeedka, laakiin waxa uu yidhi: “Waxaan rumaysanahay in aan awoodno, marka aan miiska joogno, in aan si cad u muujino Iiraaniyiintu in aanay tani walaac ka ahayn waddamo fog, balse ay sidoo kale walaac ku tahay deriskeeda. Deriskaas waxay u guuri doonaan raadinta xiriir caadi ah oo wanaagsan. Markaa haddii aan caddayno in tani ay qayb ka tahay dib u xaqiijinta, waxaan filayaa inay taasi ka caawin karto inay helaan wax la aqbali karo oo ay ku hawlan yihiin hannaankan oo kale.”

Dalka Yemen, Sucuudigu waxa uu muddo siddeed sano ah ku taageerayey dawladda caalamku aqoonsan yahay oo dagaal sokeeye kula jira Xuutiyiinta oo ay Iiraan taageerto oo fadhigoodu yahay waqooyiga, balse waxa ay raadinayeen qaab ay ku soo afjaraan dagaalka iyaga oo wadahadallo gaar ah kula yeeshay Cumaan, Xuutiyiinta. .

Sacuudiga ayaa rajeynaya in Iiraan ay joojiso diyaaradaha aan duuliyaha laheyn ee Xuutiyiinta iyo gantaalada ay ku garaacayaan Boqortooyada Sacuudiga, iyo in Iiraan ay ka caawiso wada hadalada Sacuudiga iyo Xuutiyiinta. Laakiin saraakiishu waxay carrabka ku adkeeyeen in rajada laga filayo, ugu yaraan marka hore, ay ahaan doonto mid hooseeya.

Heshiiskan ayaan macneheedu ahayn in wax isbedel ah lagu sameeyo qaabka Sucuudigu u wajahayo colaadda Falastiin, halkaas oo uu uga digayay Israa’iil inay waddo dhiig daadinta khatarta ah. Si kastaba ha ahaatee, heshiiskan ayaa walaac ku abuuri doona siyaasiyiin badan oo Israa’iiliyiin ah oo go’doon caalami ah u doontay cadawgeeda soo jireenka ah ee Iiraan.

Sacuudi Carabiya ayaa diiday in ay ku biirto heshiiskii Abraham ee caadi ka dhigayay xiriirka Israa’iil iyo qaar ka mid ah dowladaha Carabta.

Facebook Comments Box

Continue Reading

Bariga dhexe

Booliiska Israa’iil ayaa ka hor istaagay safiirka Urdun inuu galo magaalada Al-Aqsa, taasoo dhalisay shil diblomaasiyadeed

Mid ka mid ah mas’uuliyiinta waaxda Awqaafta Islaamka ayaa wargeyska The New Arab u sheegay in booliska Israa’iil ay ula dhaqmeen safiirka si “aflagaado ah”.

Published

on

Masjidka Al-aqsa ee dhulka Falastiin [Getty]

Xaalad sii xumaanaysa, booliiska Israa’iil ayaa xoog ku xannibay gelitaanka safiirka Urdun ee Masjidka Al-Aqsa Talaadadii, iyaga oo ku andacoonaya in booqashadu aanay ahayn mid hore loo agaasimay.

Muuqaal ayaa muujinayay mid ka mid ah booliiska Israa’iil oo danjiraha u riixaya tallaabo dib u dhac ah inkastoo agaasimaha waaxda Awqaafta Islaamka uu la socday.

Mid ka mid ah mas’uuliyiinta waaxda Awqaafta Islaamka ayaa wargeyska The New Arab u sheegay in booliska Israa’iil ay ula dhaqmeen safiirka si “aflagaado ah”.

Dhacdadan ka dib, wasaaradda arrimaha dibadda ee Urdun ayaa isla markiiba u yeedhay safiirka Israa’iil u fadhiya Cammaan si uu uga mudaaharaado.

“Safiirka Israa’iil waxaa lagu wargeliyay cambaareynta dowladda Urdun ee ku aaddan faragelinta aan la aqbali karin ee lagu hayo arrimaha Masjidka Al-Aqsa/ al-Haram al-Shariif,” ayaa lagu yiri warka kasoo baxay wasaaradda arrimaha dibadda ee Urdun.

“Waxaan xasuusineynaa in waaxda Awqaafta Islaamku ay tahay kooxda kaliya ee awoodda u leh inay maamusho arrimaha al-Aqsa/al-Xaram al-Shariif.”

Toddobaadkii hore wasiirka Ingiriiska ee Bariga Dhexe, Lord Tarik Ahamd, ayay booliiska Israa’iil ku sugayeen mid ka mid ah albaabbada dhismaha muddo ku dhow nus saac ka hor inta aan loo oggolaan inuu galo.

Bilayska Israa’iil waxay ku andacoodeen in danjiraha la sugayay “waqti aad u yar,” ilaa uu sarkaalku amar ka helayo isaga ka sarreeya. Hadalka booliisku marnaba kuma soo hadal qaadin dhaqanka gacan ka hadalka ah ee sarkaalkooda.

“Agaasimaha Awqaafta Urdun oo uu weheliyo safiirka Urdun u fadhiya Israa’iil waxay yimaadeen Temple Mount iyagoon wax wada shaqayn ah la lahayn booliiska,” ayaa lagu yiri bayaanka booliiska Israa’iil.

Bilayska Israa’iil ayaa intaa ku daray in “is-dubarid horudhac ah oo lala yeesho booliiska sidii caadiga ahayd ay ka hortagi lahayd wax kasta oo dib u dhac ah oo ku yimaadda gelitaanka safiirka ee Temple Mount.”

3-dii Janaayo, wasiirka amniga qaranka Israa’iil, Itamar Ben Gvir, ayaa xoog ku galay dhismaha Masjidka al-Aqsa taasoo keentay cambaareyn caalami ah.

Urdun waa ilaaliyaha goobaha barakeysan ee Muslimiinta iyo Masiixiyiinta ee Bariga Quddus ee la haysto.

Israa’iil waxay qabsatay bariga Quddus dagaalkii bariga dhexe ee 1967 ka dibna si sharci darro ah ayay ula wareegtay. Waddamada intooda badan waxay bariga Quddus u haystaan magaalo la haysto, mana aqoonsana qabsashada Israa’iil.

Facebook Comments Box

Continue Reading
Advertisement
Qoyska & Horumarinta Bulshada11 hours ago

Siraha Guusha Imtixaanka

Sirdoonka & Militariga5 days ago

Muxuu Ruushku ka caawinayaa ciidamada Soomaaliya?

WARBAAHINTA5 days ago

Uganda ayaa soo saartay sharci loogu hortagaayo ka ganacsiga xubnaha bani’aadamka

Jaamacadda Carabta2 weeks ago

Maxay Dowladda Soomaaliya ka sheegtay shirka Meertada 32-aad ee Shir-madaxeedka Jaamacadda Carabta?

Jaamacadda Carabta2 weeks ago

Shirka Jaamacadda Carabta: Madaxweynaha Suuriya Bashaar Al-asad ayaa weerar ku qaaday dalka Turkiga

Yurub2 weeks ago

Shiinaha ayaa ka digay inay Yukrayn ku biirto NATO, isagoo sheegay inaysan hagaajin doonin ammaanka gobolka

Diblomaasiyadda & Dunidda2 weeks ago

Diblomaasiga ruug caddaaga ah ayaa hadda aaminsan in Yukrayn loo ogolaado in ay ku biirto kooxda militariga ee NATO

Afrika4 weeks ago

In ka badan 700,000 oo Suudaani ah ayaa ka qaxay guryahoodii dagaalka iyo rabshadaha ka jira awgeed, IOM ayaa tiri

Bariga dhexe4 weeks ago

Sacuudi Carabiya iyo Suuriya ayaa ku heshiiyey inay dib u soo celiyaan xiriirkooda diblomaasiyadeed

WARBAAHINTA4 weeks ago

FBI-da ayaa jabsatay kombuyuutarrada Mareykanka si ay ‘hagaajiso malware-ka Ruushka’

Qoyska & Horumarinta Bulshada4 weeks ago

Barro sidda wax kasta loo barto si dhakhsi leh – Farsamada Richard Feynman

Siyaasadda Arrimaha Dibadda4 weeks ago

Xiriirka Soomaaliya iyo Ingiriiska

Diblomaasiyadda & Dunidda4 weeks ago

Xiriirka Shiinaha iyo Ruushka: Xog ku saabsan xariirka taariikhiyeed ee Shiinaha iyo Ruushka

WARBAAHINTA1 month ago

Dowladda Ingiriiska oo qaaday tallaabo ka dhan ah madaxweyne Xassan Sh. Maxamuud, ujeedka waa maxay?

Ameerika1 month ago

Maraykanka ayaa daaha ka qaaday qorshe lagu niyad jebinayo soogalootiga kasoo cararay dalalka Ameerika

WARBAAHINTA1 month ago

Madaxweynaha Iiraan oo booqasho taariikhi ah ku tegeya Suuriya

Siyaasadda Soomaaliya1 month ago

Dowladda Xassan Sh. Maxamuud wakhti horeba maku fashilantay hoggaanka dalka?

Afrika1 month ago

Qaramada Midoobay ayaa ergay degdeg ah u dirtay dalka Suudaan

Falsafada iyo Siyaasada Arrimaha Bulshada1 month ago

Qeybtii 3aad. Furaha xalka Soomaaliyaa- Siddee ayay suurtagal ku ahayn inay wada fariistaan Dowlada Soomaaliya iyo kooxda Al-shabaab?

Qurbo Joogta1 month ago

Gacaliso Anniken Huitfeldt: Ha iloobin qurba-joogta Afrikaanka, gaar ahaan Soomaalida Norway!

English Post1 month ago

Somali People Unite: A Call to Action for Civil Disobedience

Siyaasadda Soomaaliya1 month ago

Madaxweynaha Soomaaliya oo Kampala kaga qeybgalaya shir ku saabsan sidii ciidamada Soomaaliya ay ula wareegi lahayeen amniga

Geeska Afrika1 month ago

Kenya: Dhimashadii ugu darneyd ee la xiriirta cibaado diineed: Tobanaan qof oo is-dilay ayagoo aaminsan inay la kulmayaan Nebi Ciise

WARBAAHINTA1 month ago

Soomaaliya oo muwaadiniinteeda kasoo daad-gureysa Suudaan

Sirdoonka & Militariga1 month ago

Waa kuwee jilayaasha caalamiga ah ee ku lugta leh rabshadaha Suudaan?

English Post2 months ago

Political Elite Benefit While Youth Needs Ignored, Says Qaransoor Party

Dhaqaalaha2 months ago

Masar, Turkiga dib-u-heshiisiintooda dhaqaale waxaa ka faa’idaysan doona labada dhinac: Khubarada

Dhaqaalaha2 months ago

Sicir bararka UK, oo ah kan ugu sarreeya galbeedka Yurub, ayaa wax yar hoos u dhacay bisha Maarso

Afrika2 months ago

Nidaamka daryeelka caafimaadka Suudaan ‘wuxuu qarka u saaran yahay inuu burburo’, ayay tiri WHO

koonfurta Bari Aasiya2 months ago

Dalka Hindiya oo noqonaya dalka ugu dadka badan caalamka, waxaana kaalinta labaad geli doona Shiinaha

English Post2 months ago

Somalia’s Call to Lift the Arms Embargo: Why the International Community Should Listen?

Sirdoonka & Militariga2 months ago

Xog sirdoon oo ay leedahay dowladda Mareykanka oo saameyn ku yeelan kara amniga dalka oo la dusiyey

WARBAAHINTA2 months ago

Mudaharaad ka dhacay gobolka Amxaarada oo looga soo horjeedo kala dirista ciidanka gobolka

Bariga dhexe2 months ago

Iiraan oo Sucuudiga u diraysa wafti dib u furaayo safaaradda ay ku leeyihiin Riyaadh, kadib heshiiskii Beijing

WARBAAHINTA2 months ago

Israa’iil ayaa duqeysay Gaza, Lubnaan iyadoo Falastiiniyiintu ay wacad ku mareen inay iska caabinayaan

Diblomaasiyadda & Dunidda2 months ago

Shiinaha oo digniin u diray Maraykanka iyo NATO oo ku saabsan dagaalka Yukrayn

Bariga dhexe2 months ago

Dowladaha Iiraan iyo Sacuudiga ayaa wacad ku maray inay nabad ka dhigi doonaan Bariga Dhexe

WARBAAHINTA2 months ago

Safaaradda Shiinaha oo xildhibaanada Maraykanka uga digtay kulanka madaxweynaha Taiwan

Siyaasadda Arrimaha Dibadda2 months ago

Maxay ka dhigan tahay soo celinta xariirka Soomaaliya iyo Kuubba 46 sano kadib?

English Post2 months ago

The Case for Reunification: Why Somaliland Needs to Rejoin Somalia?

Xul