Qurbo Joogta
Gacaliso Anniken Huitfeldt: Ha iloobin qurba-joogta Afrikaanka, gaar ahaan Soomaalida Norway!
Ubax Aden oo ah siyaasiyad Soomaaliyeed oo kunool dalka Norway ayaa u qortay warqad furan oo ay u dirtay wasiirka arrimaha dibadda Norway Anniken Huitfeldt.

Bishii Disembar 2022, waxaa magaalada Washington DC ka dhacay shir u dhaxeeya Mareykanka iyo madaxda Afrika. Hadafka shirka laga lahaa ayaa ahaa in la kordhiyo iskaashiga danaha guud ee caalamiga ah iyo xoojinta xiriirka ka dhexeeya qaaradda Afrika iyo Mareykanka.
Afrika waxay qaabayn doontaa mustaqbalka: maaha oo kaliya mustaqbalka Afrikaanka, laakiin adduunka
Wax yar ka dib kulanka, madaxweyne ku xigeenka Mareykanka Kamala Harris waxay safar todobaad qaatay ku tagtay Afrika. Sidoo kale madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron. Kulanka ka dib, Madaxweyne Joe Biden wuxuu abuuray gole gaar ah oo loogu talagalay hawlgelinta qurba-joogta Afrika ee Maraykanka. Daah-furka shabakaddan ayaa waxaa laga dheehan karay xamaasad.
Ku qasbida reer galbeedka in ay u dhawaadaan Afrika oo ay shuraako noqdaan ayaa keenay xidhiidhka iyo saameynta sii kordhaysa ee Shiinaha iyo xiisaha uu u qabo qaaradda. Tobankii sano ee la soo dhaafay, saamaynta Shiinaha ee Afrika aad ayay u korodhay, halka saamaynta reer Galbeedkana ay hoos u dhacday. Waxay macno dhaqaale iyo siyaasadeed u samaynaysaa Shiinuhu inuu maal-gashi weyn ku sameeyo Afrika.
Maalgelinta Shiinaha ee Afrika waxaa horseed u ah dhiirigelinta dhaqaale, sida sugidda kheyraadka dabiiciga ah, ballaarinta suuqyada, iyo kordhinta ganacsiga. Shiinuhu waxa uu deymo, iyo maalgelin horumarineed siiya dalalka Afrika, gaar ahaan kuwa leh qaybaha kheyraadka hodanka ku ah. Shiinuhu wuxuu kaloo maalgeliyaa kaabayaasha dhaqaalaha, sida garoomada diyaaradaha, jidadka tareenada, dekedaha, waddooyinka, si kor loogu qaado awoodda wax soo saarka ee dhaqaalaha Afrika.
Maalgelinta Shiinaha waxaa inta badan fuliya shirkado ay dowladdu taageerto oo bixiya aqoonta casriga ah iyo farsamada. Shiinaha waa saaxiibka ugu weyn ee ganacsiga Afrika iyo maalgashadayaasha afaraad ee ugu weyn, oo leh kumanaan shirkadood oo Shiiniis ah iyo daraasiin aagagga iskaashiga dhaqaalaha iyo beeraha warshadaha ee qaaradda oo dhan.
Guulaha Shiinaha uu ka sameeyay qaarada waxaa sal u ah hindise-sharciyeedka la magac baxay “Belt and Road Initiative” oo la bilaabay sanadkii 2013-kii, kaasi oo qeyb weyn oo ka mid ah mashaariicdaasi ay ka socdaan dalalka Afrika. Mashruucyadu waxay isugu jiraan maalgashi kaabayaal dhaqaale iyo kaalmo farsamo. Shiinuhu waxa uu mucaawinada siiya qaarada Afrika xilli ay aad u weyn tahay magaalooyinka, horumarka dadka, iyo maalgashiga kaabayaasha dhaqaalaha, waxbarashada, caafimaadka iyo shaqooyinka si aad ah loogu baahan yahay.
Norway ma leedahay hay’ad dowladeed oo matalaysa Norway-Afrika?
Jaaliyadaha qurbaha ee Afrikaanka waxay door muhiim ah ka qaadan karaan horumarinta iyo dib u dhiska dalkooda hooyo, iyadoo loo marayo maalgashi, aqoon iyo xirfad is dhaafsi, dhaqan is dhaafsi. Ka faa’iidaysiga kheyraadka laga helo bulshooyinka qurbaha waxay gacan ka geysan kartaa abuurista mustaqbal ifaya oo dalkii hooyo.
Bishii Maarso, Wasiirka Arrimaha Dibadda Anniken Huitfeldt ayaa sheegtay in Wasaaradda Arrimaha Dibadda (MFA) ay ka shaqeyneyso istiraatiijiyad cusub oo Afrika ah. Wasaaradda arrimaha dibadda iyo machadka caalamiga ah ee Norway (NUPI) ayaa lagu casumay kulan talobixin ah oo ay kala kulmeen dhaleecayn markii aan lagu casuumin qurba-joog asalkoodu Afrikaan yahay.
2017, Soomaaliya waxay la kulantay masiibo kale oo macaluul ah. Intaa ka hor, waxaan sameeyay shabakad, Somali-Forum, oo u dhaxaysa Soomaalida Norway ee ku hawlan ama ka shaqaynaysay siyaasadda gargaarka iyo NGO-yada Norway ee ka shaqeeya Soomaaliya. Waxaan kulmi jirnay bishiiba mar, waayo-aragnimada ayaan isweydaarsan jirnay oo midba midka kale ka warbixiyey shaqadiisa.
Waxay ahayd shabakad qani ku ah waayo-aragnimada, waxaana ka qayb qaatay ururo ay ka mid yihiin Save the Children, Norwegian Church Aid, Fund Development, Red Cross, Norwegian People’s Aid iyo ADRA. Mid ka mid ah kulamadii madasha ayaa waxaan kula kulanay wafdi ka socday hay’adda Save the Children ee bariga Afrika oo booqasho noogu yimid oo nooga warbixiyay heerka ay gaarsiisan tahay macluusha ka jirta Soomaaliya. Waxay samaysay dareen.
Waxaan ka qornay warsaxaafadeed wadajir ah oo ku saabsan dhibaatada, taasoo abuurtay xiisaha qurba-joogta Soomaaliyeed. Waxaanu qabanqaabinay lacag ururin dalka oo dhan ah, waxaanu 4 saacadood gudahood ku ururinay in ka badan hal milyan oo krone. Taasina waxay ku tusaysaa saamaynta iyo dedaalka qurbajoogta iyo waxa ay ku soo kordhiyaan waddankii hooyo.
Norway ma lihin hay’ad dawladeed oo matalaysa Norweji-Afrikaan. Waxaan rajeynayaa in dowladdu ay ku dayan doonto tusaalaha Mareykanka oo ay dhisto gole u gaar ah qurbajoogta Afrika.

- Aragtida Indheergaradka2 months ago
‘Adigaba daraad ayaad Dowlad calan leh haystay, maantana halka aan joogo dalxiis kuma keenin’
- Qoyska & Horumarinta Bulshada3 months ago
Maxaan sameyn karaa si aan ugu guuleysto nolosha?
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Caawiyaha Ardayga – Faallo kooban
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Haddimada Qabyaaladda – Faallo kooban
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Maxaa Keenay Kadeedka Soomaaliya – Faallo Kooban
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Naftii Hure – Faallo Kooban
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta buugga Dabar iyo Hoggaan – Ka Adkaanshaha Nafta
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Ummadaha Jirraban – Faallo kooban
- Dhaqan, Af, iyo Taariikhda2 months ago
Aabihii ruuxaaniga ahaa ee dagaalkii shahiidiyiinta xornimada Aljeeriya
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Murtida Dardaaran Haween – Faallo kooba
- Dhaqan, Af, iyo Taariikhda2 months ago
Maxaad ka naqanaa taariikhda boqortooyada faca weyn ee Ajuuraan?
- Buuggaag3 months ago
Gorfaynta Buugga Aafooyinka Baraha Bulshada – Faallo kooban
- Dhaqan, Af, iyo Taariikhda2 months ago
Gabaygii badda – Qeybtii 2aad
- Siyaasadda Soomaaliya2 months ago
Soomaaliya oo dhisanayso Hannaanka Dowladnimada Casriga ah
- Siyaasadda Soomaaliya1 month ago
IMF oo Soomaaliya u oggolaatay $100 milyan, laakiin waa sidee tayada la dagaalanka masuqmaasuq ee hoggaanka Xassan Sh. Maxamuud (4.5)?
- Afrika2 months ago
Safiirka Faransiiska oo ka tagaayo Niger – Reuters