Shiinaha ayaa ka digay inay Yukrayn ku biirto NATO, isagoo sheegay inaysan hagaajin doonin ammaanka gobolka, ka dib markii Diblomaasi Mareykan ah oo rug-cadaaga ah Henry Kissinger uu sheegay in xubinimada NATO ee Yukrayn ay u adeegi doonto danaha Kiev iyo Moscow labada dhinacba.

Xoghayihii hore ee arrimaha dibadda ee Mareykanka Henry Kissinger ayaa ka dhawaajiyay aragtidiisa ku aadan xubinnimada NATO ee Yukrayn. Siyaasiga ruug cadaaga ah ayaa u sheegay wargeyska The Economist in uu hadda aaminsan yahay in Yurub aan nabad lagu gaari karin iyadoo Yukrayn aysan kamid noqonin ciidamada Mareykanka ee uu hoggaamiyo NATO.

Deyrtii hore, Kissinger wuxuu ku adkaystay “ma ahayn siyaasad caqli-gal ah in Ukrayn lagu daro NATO.” Waxa uu sheegay in balaarinta dhinaca bari ee ururka tan iyo dhicistii Midowgii Soofiyeeti ee 1991 ay asal ahaan ka saartay aagga kaydinta taariikhiga ah ee Ruushka, laakiin wuxuu ku adkaystay in taasi aanay sabab u ahayn “weerarkii yaabka lahaa” ee Moscow ee Ukrayn.

Si kastaba ha ahaatee, wareysi uu Arbacadii la yeeshay warbaahinta Ingiriiska, siyaasiga, oo 100 jirsaday Maay 27, wuxuu soo jeediyay si “badbaadada Yurub loo helo, way fiicantahay in Ukrayn ku jbiirto NATO.”

Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Shiinaha Wang Wenbin mar wax laga weydiiyay hadalada Henry Kissinger intii lagu guda jiray shir jaraa’id oo Khamiista, wuxuu ksheegay in xubinnimada Yukreyn ee NATO ay sii hurin doonto xiisadaha Yurub.

“Yukrayn waa inaysan noqon xudduudaha iskahorimaadka awooddaha weyn,” ayuu yiri, isagoo raaciyay “in la xoojiyo ama xitaa la ballaariyo kooxaha milatariga maahan hab macquul ah oo lagu xaqiijin karo ammaanka gobolka. Hal waddan ammaankiisa laguma gaari karo amniga waddamada kale.

Wareysi uu siiyay wargeyska Economist ee la daabacay Arbacadii, Kissinger wuxuu sheegay in quwadaha Yurub ay wadaan istiraatiijiyad “khatar waali ah” iyaga oo Kiev ka ilaalinaya kooxda militariga ee uu hogaamiyo Mareykanka, isaga oo ku adkeystay in Yukrayn aysan “noqon dowlad kali ah oo is ilaalisa.” Wuxuu ku andacoodey in xubinnimada NATO aysan faa’iido u lahayn Yukrayn oo kaliya, laakiin sidoo kale Ruushka.

Wareysi uu siiyay Economist sababta ay sidaas u tahay ee la daabacay, Kissinger waxa uu sheegay in quwadaha Yurub ay wadaan horseed “khatarteeda leh” iyaga oo Kiev ka ilaalinaya kooxda militariga ee uu Mareykanka hoggaamiyo, isaga oo ku adkeystay in Yukrayn aysan “noqon dowlad kali ah oo is ilaalisa.” Wuxuu ku andacodey in xubinnimada NATO aysan faa’iido u Yukrayn oo kaliya u lahayn, laakiin sidoo kale Ruushka.

Wadahadaladii tooska ahaa ee Turkigu dhexdhexaadinayey ee labada dhinac ayaa burburay gu’gii 2022. Tan iyo markaas, madaxweyne Zelensky waxa uu meesha ka saaray in wax wadahadal toos ah lala yeelanayo Ruushka inta uu Putin xukunka sii hayo, Moscow waxay diiday shuruudaha wada xaajoodka ee Kiev soo bandhigtay.

Waxyaabaha kale, ee soo jeedinta Yukrayn waxay ku baaqaysaa in Ruushka uu ka saaro ciidamadiisa dhammaan dhulalka ku yaal xudduudaha Yukrayn ee 1991, si ay u bixiyaan magdhow, iyo inay u gudbiyaan maxkamadaha dembiyada dagaalka. Moscow ayaa diiday qorshahaas oo ah “wax aan la aqbali karin”, iyada oo tilmaantay in ay iska indho tireyso xaqiiqada dhabta ah ee jirta oo kaliya ay muujinayso rabitaan la’aanta Kiev ee ah in xiisadda lagu xalliyo wadahadal.

Maxammad Hanad Cabdi ayaa lagu xukumay 142 sano oo xarig ah sanadka 2021 ka dib markii lagu helay dambi ah ka dib markii uu ka gudbayay doon ka timid Turkiga kuna sii jeeday jasiirada Giriiga ee Lesbos sanadkii hore. Maxamed waxa uu sheegay in uu kaliya kaxaystay doonida ka dib markii uu ka tagay nin Turki ah oo wax tahriibin jiray intii ay marayeen.

Muhaajirkaan Soomaaliga ah, oo xukun xabsi daa’in ah loogu riday howlaha tahriibinta awgeed, ayaa Isniinta maanta ah kasoo muuqday maxkamad si uu racfaan uga qaato xukunkaasi, waxaana kiiskan taageero siinaya xubno ka tirsan baarlamanka Yurub oo sheegay in si khaldan xukunka loogu riday.

Maxamed Hanad Cabdi ayaa sanadkii 2021-kii lagu riday xukun xabsi oo dhan 142 sano, xukunkaasi oo la xiriiray kadib markii dad ay ku dhinteen dooni sidday tahriibayaal oo ka timid Turkiga kuna sii jeeday jasiirada Lesbos ee dalka Giriiga sanadkii 2020-kii.

Laba qof ayaa ku qaraqmay markii ay doontu degtay halka 33 kalena la soo badbaadiyay. Qaar badan oo ka mid ah dadkii badbaaday ayaa taageeray sheegashada ninka Soomaaliga ah, sida ay sheegeen qareennadiisa.

Kiiska ayaa indhaha ku soo jeediyay habraacyada xukunnada adag ee Giriiga ay soo rogtay sanadihii u danbeeyey, kuwaasi oo qeyb ka ah dadaallada looga hor-joogsanayo muhaajiriinta sharci-darrada ah inay galaan Midowga Yurub.

Xubin ka tirsan garabka bidix ee Giriiga ku matala baarlamaanka Yurub, Stelios Kouloglou, ayaa hogaaminaya ololaha ku saabsan in qaar badan oo ka mid ah xukunnada la riday dib loo eego, dadaalkan oo ay taageerayaan xildhibaanno kale oo kasoo jeeda dalalka kale ee Yurub iyo sidoo kale fanaaniin u dhashay Giriiga, kuwaasi oo gacan ka gaysanaya in lacag loo aruuriyo qareennada kiisaskan.

Bishii hore, laba nin oo Afgaaniyiin ah, Akif Razouli iyo Amir Zahiri, kuwaasi oo lagu riday xukunno 50 sano oo xabsi ah ayaa si damaanad ah loo sii daayay. Razouli ayaa lagu waayay eedaha, halka Zahiri la sii daayay kadib markii xukunkiisa la yareeyay oo laga dhigay siddeed sano.

“Iskaashi caalami ah ayaa muhiim u ah qaxootigan, kuwaasi oo dhibanayaal u ah dhaqankan caddaalad-darrada ah ee dowladda Giriiga, si ay dadka aan waxba galabsan u saarto xukunno xad ka bax ah,” ayuu Kouloglou ku yiri bayaan uu baraha internet-ka ku qoray ka hor inta aysan dacwaddu bilaaban.

15 xildhibaan oo ka tirsan baarlamaanka Yurub ayaa taageeraya ololaha Maxamed Hanad Cabdi, iyaga oo waraaqo cabasho ah u qoray xukuumadda Giriiga.

Dowladda midigta-dhexe ee talada haysa ayaa ku qeexday siyaasaddeeda muhaajiriinta mid “adag laakin caddaalad ah” iyada oo ku doodaysa in xukunnada ad-adag ee lagu rido kuwa wax tahriiiya ay qeyb muhiim ah ka tahay siyaasadda difaaca xudduudaha ee dalka u degsan.

Dhibaatooyinka haysata muwaadiniinta Soomaaliyeed ma ahan kuwa noocaan oo kale sida Maxamed Hanad Cabdi. Waxay ku dhiban yihiin dalal badan oo dunida kamid ah. Marka ay arkaan xaaladda dalka uu ku sugan yahay iyo dowladdo aanan lahayn wax isbeddel iyo horumar ah sababtuna ay ugu wacan tahay nidaamka dowladnimada ee dalka ka jira. Nidaamka dowladnimo ee xukunada lagu kala wareego ayaa ah kuwa ku yimaada 4.5 mid walbo oo sidaas ku yimaada wuxuu dhammeystaa afartiisa sano asigoo lugta la haayo, maxaa yeelay qabiilooyinka kale ayaanan rabin in laga xoog bato.

Waxaa laga yabaa inaad marwalbo isweydiiso yaa u maqan muwaadiniinta Soomaaliyeed? jawaabta waa adiga ayaa u maqan!!

Rabshadaha ayaa ka dhashay qorshe ay xukuumadda Pristina ku doonaysay dadka soo galaya Kosovo ee haysta aqoonsiga Seerbiya inay ku beddelaan dukumeenti ku meel gaar ah inta ay dalkaas ku sugan yihiin, waxaana la qorsheeyay in darawaliinta Seerbiyanka ah ay baabuurtooda ku dhejiyaan lambarrada Kosovo.

Ku dhawaad 50,000 oo Seerbiyaano ah oo ku nool waqooyiga Kosovo ayaa isticmaala taariko iyo warqado aqoonsi oo ay bixiyaan maamulka Seerbiya.

Kosovo ayaa sanadkii 2008-dii ku dhawaaqday in ay ka go’day Seerbiya, balse qowmiyada Seerbiyaanka ah ee ka tirsan inta badan gobolka waqooyi ee dalka ma aqoonsana maamulka Pristina. Waxay siyaasad ahaan daacad u yihiin Seerbiya oo wali siisa taageero dhaqaale.

Ma jirto cid ku dhaawacantay rabshadihii u dambeeyay ee dalkaasi ka dhacay, waxaana booliska Kosovo ay sheegeen in ka qaadista dhufeysyadii laga sameeyay xuduudka waqooyiga dalkaasi ay ogolaatay in labada dal ee xuduudka ah ee Seerbiya ay dib u furmaan.

Ciidamada Seerbiya ayaa la geliyey “heegankii ugu sarreeyey,” waxaa sidaas sheegay Wasiirka Difaaca Milos Vucevic, isaga oo muujinaya xiriirka sii xumaanaya ee dalka ku yaalla Balkans-ka kala dhaxeeya dalka deriska la ah ee Kosovo.

Xiisaddan ayaa salka ku haysa toogashooyin ka dhacay iyo jidgooyooyin laga sameeyey waqooyiga Kosovo oo ay degan yihiin dad asalkoodu yahay Seerbiyiin.

Kosovo ayaa 2008 ku dhowaaqday madax-baani ay kaga go’day Seerbiya, hase yeeshee Belgrade ayaa diiday inay aqoonsato, waxayna ku dhiiri-gelisay 120,000 oo Seerbiyiin ah oo dalkaas ku nool inay diidaan sharciyadda Pristina — gaar ahaan waqooyiga dalkaas oo Seerbiyiinta ay ka yihiin aqlabiyadda.

Ciidamada Seerbiya ayaa dhowr mar heegan la geliyey sanadihii tegay sababo la xiriira xiisadda kala dhaxeysa Kosovo — waxaana ugu dambeeyey bishii Nofeember kadib markii Belgrade ay sheegtay in diyaarado drone ah oo ka yimid Kosovo ay soo galeen hawadeeda.

10-kii Diseember, Seerbiyiinta waqooyiga Kosovo waxay waddooyinka ku gooyeen dhagxaan, si ay uga mudaaharaadaan xarigga sarkaal hore uga tirsanaa booliska oo lagu tuhunsan yahay inuu ku lug lahaa weerarro ka dhan ah saraakiisha booliiska ee isirkoodu yahay Albaaniyiinta.

Jidgooyooyinka ayaa ku soo beegmaya iyada oo ay sare u kacday toogashooyinka lasoo werinayo, waxaana ugu dambeysay fiidnimadii Axadda, sida ay sheegeen ciidamada nabad-ilaalinta ee NATO ee KFOR.

“Madaxweynaha Seerbiya… wuxuu amray ciidamada Seerbiya in la geliyo heerkii ugu sarreeyey ee dagaal, kaasi waa heerka adeegsiga ciidamada,” ayuu yiri wasiirka difaaca Milos Vucevic oo bayaan soo saaray Isniintii.

Waxa uu intaas ku daray in madaxweyne Aleksandar Vucic uu amray in sare loo qaado ciidamada gaarka ah oo hadda ah 1,500 lana gaarsiiyo 5,000.

Wasaaradda Arrimaha Gudaha Serbia ayaa sidoo kale ku dhowaaqday “dhammaan cutubyada waxaa la hoos gayn doonaa taliska madax guud ee ciidanka.” Amarrada Vucic ayaa yimid kadib markii madaxa ciidamada General Milan Mojsilovic loo diray xuduudda Kosovo Axaddii.

Xaaladda Waqooyiga Kosovo ayaa kacsaneyd tan iyo bishii Nofeember, markii boqolaal shaqaale oo isirkoodu yahay Seerbiyiin kanaa tirsan booliska Kosovo, iyo sidoo kale laamaha cadaaladda sida garsooreyaal iyo dacwad-oogayaal ay shaqada ka baxeen, ayaga oo ka mudaaharaadaya go’aan muran dhaliyey oo Serbiyiinta ku nool Kosovo looga mamnuucay inay adeegsadaan taargooyinka baaabuurta ee ay soo saarto Belgrade.

Go’aanka ayaa waxaa markii dambe ka laabatay Pristina hase yeeshee shaqo joojinta wadareed ayaa sababtay gaabis amni.

Pristina ayaa isku dayday inay waqtiyeyso doorashooyinka dowladaha hoose ee ay ku badan yihiin Serbiyiinta 18-ka Diseember — hase yeeshee waxaa la hakiyey kadib markii go’aankaas uu abuuray caro xooggan, islamarkaana xisbi siyaasadeedka ug weyn Seerbiyiinta uu sheegay inuu qaadacayo.

Kadib, 10-kii Diseember, sarkaal hore oo boolis oo lagu tuhunsan yahay weeraro ka dhan ah saraakiisha boolis ee isirkoodu yahay Albaaniyiinta ayaa la xiray, taasi oo ka careysiiyey Serbiyiinta kuwaas oo dhagxaan ku gooyey waddooyinka, islamarkaana curyaamiyey isu socodka gaadiidka ee laba marin xuduudeed.

Saacado kadib markii jidgooyooyinka la sameeyey, booliska Kosovo ayaa sheegay in lagu soo qaaday saddex weerar oo hubeysan oo ka dhacay waddooyinka gala xuduudda. Ciidamada nabad-ilaalinta NATO ee KFOR, ayaa sheegay in rabshadihii ugu dambeeyey ay dhaceen Axaddii markii xabado lagu soo furay ciidamada Latvia ee qeybta ka ah KFOR, sida ay sheegtay wasaaradda difaaca Kosovo.

KFOR ayaaa sheegay inay baarayaan dhacdadan, waxayna intaas ku dareen “inaysan jirin wax dhaawac ama khasaare hantiyeed ah.” Ra’iisul Wasaaraha Serbia Ana Brnabic ayaa toddobaadkii tegay sheegtay in xaaladda Kosovo “ay qarka u saaran tahay dagaal hubeysan.”

Golaha Amniga Kosovo oo kulmay Axaddii ayaa ku eedeeyey Serbia xiriirka sii xumaanaya, waxayna sheegay in dalka deriska ah ee waqooyi “uu ku dhaqmayo wax kasta oo ka dhan ah nidaamka dastuuriga ah ee Jamhuuriyadda Kosovo”. Serbiyiinta waa 120,000 oo ka mid ah 1.8 milyan ee qof ee ku nool Kosovo.

Baarlamaanka Yurub ayaa hakiyay shaqadii ay Qadar la haayeen iyadoo xubnahan ay dalbadeen in la sameeyo hay’ad madax banaan oo anshax iyo baaritaan lagu sameeyo fadeexadda musuqmaasuqa ee Qatargate.

Xildhibaanadda reer Giriiga ee xudunta u ah fadeexadda musuq-maasuq ee ruxday Baarlamanka Midowga Yurub, taasi oo lala xiriirnayo dowladda Qadar ayaa loo diiday in xabsiga laga sii daayo kahor inta laga maxkamadeynayo, waxaa sidaas sheegay dacwad-oogayaasha.

Eva Kaili, oo 44 jir ah, ayaa ka mid aheyd afar tuhunsane oo horraantii bishan ay xireen booliska Belgium.

Waxa ay ku dooday in aanay wax dambi ah lahayn, waxayna codsatay in la ogolaado in lasii daayo oo korjoogteyn lagu hayo – codsigaas oo laga diiday.

Qareenkeeda Andre Risopoulos ayaa u sheegay AFP inaysan racfaan ka qaadan doonin go’aanka, taasi oo ka dhigan inay xabsiga kusii jiri doonto ugu yaraan hal bil inta ay baaritaanada socdaan.

Risopoulos ayaa weriyayaasha u sheegay kahor go’aanka maxkamadda, in Kaili “ay la shaqeyneyso” baarayaasha Belgium ayna diyaar u aheyd in dhaq-dhaqaaqyadeeda lagula socdo hab elektoronik ah, haddii xabsiga laga sii daayo.

Kaili, oo ah suxufi hore, islamarkaana laga xayuubiyey xilkii madaxweyne ku-xigeenka baarlamanka Midowga Yurub kadib howlgal ay booliska fuliyeen bishan, ayaa noqotay xuddunta kiiska musuq-maasuq ee la tuhunsan yahay.

Mas’uuliyiinta Qadar ayaa sheegay inaysan wax kaalin ah ku laheyn wax khalad ah.

Qareenka kale ee Kaili, Michalis Dimitrakopoulos ayaa Arbacadii sheegay inay aad u murugsan tahay “ayna dhibtooneyso” islamarkaana uu khiyaamay lamaanaheeda Francesco Giorgi oo sidoo kale eedeysan.

Kaili ayaa booliska Belgium ay xireen 9-kii December, waxaana gurigeeda laga helay 1.5 milyan oo Euro. Tuhunka ayaa ah in lacagtaas ay bixisay dowladda Qatar, si ay saameyn ugu yeelato go’aanada baarlamanka Midowga Yurub, eedeyntaas oo Qatar ay beenisay.

12-kii bisha sharci-dajiyayaasha EU-da ayaa daqiiqadihii ugu dambeeyay wax ka beddelay ajandaha guud ee toddobaadkan, iyagoo ku heshiiyey in dood ku saabsan mowduuca la qabto Talaadada, loona codeeyo qaraar Khamiista.

In kasta oo ay ka jawaabeen fadeexadii 72-kii saac ee la soo dhaafay, Baarlamaanka waxaa si joogto ah loogu eedeeyay hab-dhaqan habacsanaan ah oo ku wajahan ilaalinta gelitaanka dadka u ololeeya iyo danaha dhaqaale ee Xubnahan.

Si ka duwan sida Maraykanka, waxa loogu yeero Diiwaangelinta Daah-furnaanta MY uma baahna ololayaal si ay u caddeeyaan cidda daabacaan qandaraasyada, iyo Xubnahan loogama baahna inay si buuxda u sheegaan dano dibadda ah ama ay sheegaan inta lacag ah ee ay ka helaan.

Guddiga Yurub ayaa dejiyay qorshe hawleed ka kooban 20 qodob Isniintii oo loogu talagalay in wax looga qabto socdaalka qulqulka badan ee bartamaha Mediterranean-ka, ka hor shir degdeg ah oo ay yeelanayaan wasiirrada arrimaha gudaha, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee Reuters.

In ka badan 90,000 oo muhaajiriin iyo qaxooti ah ayaa sanadkan gaaray Midowga Yurub iyagoo sii maray marinka dhexe ee Mediterranean-ka, sida dhanka badda ee ka soo gudbaya Waqooyiga Afrika ilaa Talyaaniga ama Malta, taasoo ah koror 50 boqolkiiba ah laga soo bilaabo 2021. Wasiirada Arrimaha Gudaha ayaa wada hadalo yeelan doona Jimcaha.

Guddoomiyaha arrimaha gudaha ee Yurub, Ylva Johansson, ayaa shir jaraa’id oo ay qabatay ku sheegtay in mid ka mid ah qorshaha Midowga Yurub uu diiradda saarayo sidii loo xoojin lahaa iskaashiga dalalka saddexaad, oo ay ku jiraan tallaabooyinka looga hortagayo inay ka dhoofaan Waqooyiga Afrika.

Guddiga ayaa sheegay in muhaajiriinta ugu badan ay ka tagaan Liibiya iyo Tunisiya, waxaana ay ka kala imaanayaan dalalka Masar, Tunisiya iyo Bangladesh. Midowga Yurub wuxuu hiigsanayaa inuu ku bixiyo 580 milyan oo Yuuro ($ 594 milyan) inta u dhaxaysay 2021 iyo 2023 si loo taageero waddamada Waqooyiga Afrika iyo in gacan laga geysto kobcinta kobaca dhaqaalaha iyo shaqooyinka gobolka.

Arrintan ayaa cirka isku sii shareertay horraantii bishan iyadoo Paris iyo Rome ay isku qabsadeen diidmo Faransiisku ku aqbalay doon ay saarnaayeen 234 tahriibayaal ah oo Talyaanigu ka celiyey.

Wasiirka Arrimaha Gudaha ee Talyaaniga, Matteo Piantedosi, ayaa hindisahan ku tilmaamay “bilaw adag”, isagoo soo dhaweeyay in diiradda la saaro iskaashiga dheeraadka ah ee lala yeesho waddamada asal ahaan ka soo jeedaan iyo gaadiidka, iyo iskudubarid dheeraad ah oo ku saabsan hawlaha samatabbixinta badda.

Johansson waxa uu sheegay in loo baahan yahay in la sameeyo isuduwidda iyo samatabbixinta Midowga Yurub oo ballaaran, oo ay ku jiraan dalalka xeebaha iyo calanka leh, wuxuuna carrabka ku adkeeyay in u bixinta gargaarka dadka lagu helo dhibaatooyinka badda ay tahay waajib sharci ah.

Waxa ay sidoo kale iftiimisay heshiiskii Midowga Yurub ee bishii June ee ku saabsan raritaan tabaruc ah oo muhaajiriinta ah iyo tabarucaadka dhaqaale ee dalalka Midowga Yurub ee aan ku jirin safka hore.

Madaxweynaha Jarmalka Frank-Walter Steinmeier ayaa jimcihii dalkiisa u jeediyey qudbad wuxuuna hoosta ka xariiqay waxa Xisbiga Sinaanta Hantiwadaaga uu muddo dheer ka digayay: asigoo kala jeedo duulaanka falcelinta dalkiisa ee Putin ku qaaday Yukreyn.

Madaxweynaha dalka Jarmalka Frank-Walter Steinmeier ayaa ka digaya inay dalkiisa iyo guud ahaan qaaradda Yurub “ay ku soo fool leeyihiin, sannado aad u adag”. Madaxweynaha ayaa khudbad uu jeediyey Jimcihii wuxuu ku sheegay in dagaalka Yukreyn, inuu dalkiisa u horseeday “dhibaatooyinkii ugu darnaa” ee soo foodsaara tan iyo wixii ka dambeeyey markii ay dib u midoobeen labadii qaybood ee Jarmalku.

Madaxweynaha ayaa meelaha uu tilmaamay ee saamaynta adag ku yeeshay dhaqaalaha iyo nolosha Jarmalka inay ka mid tahay, tamartii oo qaali ah, heerka nolosha oo sarreeya, iyo heerka saboolnimada oo kordhay. Dhinaca kale madaxweynaha Jarmalka ayaa muujiyey sida ay dalkiisa uga go’an tahay inuu hareer istaago Yukreyn, iyo weliba gaashaanbuurta NATO iyo Midawga Yurub.

Madaxweynaha Yukreyn Volodymyr Zelenskyy ayaa isaguna sheegay in Ruushku uu in ka badan 30 diyaaradood inuu ku weeraray dalkiisa muddo laba maalmood ah, hase ahaatee wuxuu sheegay in nidaamka difaaca cirka ee dalkiisu inay ka hortageen weerarada “cadawga”, iyaga oo soo riday illaa 23 diyaaradood oo ah nooca loo yaqaano Shaheds (Diyaaradaha ay samayso Iran).

Zelenskyy ayaa sidoo kale sheegay in Ruushku ay qaadeen in ka badan 8,000 oo weerarada cirka ah iyo illaa 4,500 oo gantaal oo ay rideen. Madaxweynaha Ukraine ayaa sheegay in weli ay dagaalamayaan, ayna soo ridayaan gantaalda iyo diyaaradaha lala soo beegsado. – Ilaa hadda ma cadda in uu jiro khasaare dhimasho iyo dhaawac ah.

Khudbadda muuqaalka ah ee madaxweynaha Ukraine ayaa ku soo beegmaysa 45 guuradii ka soo wareegtay markii dalkiisa laga xoreeyey ciidamadii Naaziyiinta ee Jarmalka sannadkii 1945, wuxuuna u mahadceliyey ciidamadii Ukraie ee u dagaalamay inay Naziyiinka ka xoreeyaan dalkooda, isagoo sheegay in sidaas si la mid ah ay Ruushkan dalkooda uga saari doonaan.

Hadalada madaxweyne Frank-Walter Steinmeier, oo loo gudbiyay dhagaystayaal lagu martiqaaday qudbada, askar, saxafiyiin, wakiilo kala duwan iyo siyaasiyiinta dalka hormuudka u ah, ayaa kaliya lagu tilmaami karaa “khudbad dagaal oo loo jeedinayo qaranka.” Qudbadan waxay diirada saaraysay ku dhawaaqida dhabta ah ee dagaalka ka dhanka ah Ruushka iyo dadka Ruushiyanka ah.

Madaxweynaha oo ku baaqay in loo midoobo ‘xaaladda qaranka’. Frank-Walter Steinmeier ayaa ka digay “sanado adag” oo ku soo fool leh Jarmalka, wuxuuna sidoo kale ku baaqay in wax laga qabto isbeddelka cimilada wuxuuna ballan qaaday taageerada Yukreyn.

Wuxuu ballan qaaday taageerada Jarmalka ee Yukreyn. Waxa uu carabka ku adkeeyay in tani ay tahay in la weydiiyo kuwa awooda leh in ay wax u huraan. Waxa uu shacabka u xaqiijiyay in uu caawin doono dadka ugu baahida badan inta ay awoodaan.

Isagoo tixraacaya dhaleeceynta dhowaan ee ah in Jarmalku uu samaynayo go’aamo uu naftiisa ugu hor marinayo xulafada Midowga Yurub, sida xirmo samatabbixin tamar ah oo dhowaan la sameeyay, madaxweynuhu wuxuu yiri “Waxaan u xaqiijinayaa saaxiibadayada: Jarmalku wuxuu aqbalayaa mas’uuliyadiisa, NATO, Yurub. Tani waa la soo bandhigay, go’aannada siyaasadda amniga ee ay qaadatay dawladda Jarmalku tan iyo isbeddelkii taariikhiga ahaa ee Febraayo 24.”

Golaha wasiirada ayaa ka maqan shirka

Waxaa ka soo qayb galay shirka wakiilo ka socday hay’adaha kala duwan ee dOwladda, iyo hay’adaha samafalka, iyo dhallinyaro ka kala socotay daafaha dalka Jarmalka. Waxaa xusid mudan in Schloss Bellevue uu ka maqnaa, si kastaba ha ahaatee, waa Chancellor Olaf Scholz, oo sidoo kale xubin ka ah Steinemeier’s Social Democrats (SPD). Runtii, mid ka mid ah golaha wasiirada ee Scholz ma imaanin, sidoo kale afhayeenka Bundestag Bärbel Bas, sidoo kale oo ka tirsan SPD ma imaanin shirka.

Hadalka madaxweynaha Jarmalka ayaa yimid wax yar ka dib booqashadiisi ugu horeysay ee Kyiv tan iyo markii Ruushka uu dagaal ku qaaday Yukreyn bishii Febraayo. Horraantii dagaalka, madaxweyne Steinmeier waxaa lagu dhaleeceeyay mawqifkiisa jilicsan ee Moscow, oo ay ku jiraan ku eedaynta NATO ee “diirigelinta” ka dhanka ah Ruushka 2016 iyo taageeridda dhuumaha gaaska ee Nord Stream 2 ee muranka dhaliyay.

Madaxweynaha ayaa tan iyo markaas muujiyay sida uu uga xun yahay jagooyinkaas, wuxuuna sheegay in madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ay tahay in la soo taago maxkamad dembiyo dagaal. Booqashadiisa Kyiv, wuxuu sheegay in Jarmalku uu “sii wadi doono taageerada Yukreyn, dhaqaale, siyaasadeed iyo sidoo kale militariga.”